Onlangs kwam de vraag waar de naam De Ouwe Pol vandaan komt en ook of er dan ergens een Nieuwe Pol is. Een begrijpelijke en interessante vraag, Alleen wel een vraag waar niet met 100% zekerheid een goed antwoord op is te geven. Maar er is wel wat over te vertellen.
Waar de Oude Pol ligt, is niet op kaarten vastgelegd zoals dat soms met andere benamingen het geval is. In zijn algemeenheid wordt de plaats waar de drie dijken samen komen, als de locatie gezien. Die drie dijken zijn de Veldendijk (het oude dijkje langs het Eemmeer), de Westdijk en de Eemdijk. Het ‘oude’ in de naam veronderstelt inderdaad dat er ook een nieuwere pol zou zijn. Maar het woord ‘oud’ hoeft niet altijd met ouderdom te maken te hebben. Het kan ook aangeven dat iets voormalig is, dat het nu niet meer bestaat. Dus dat er vroeger wel een pol was, maar nu niet meer.
In dat verband is het van belang te weten wat een ‘pol’ is. In het algemeen is dat te zien als een zandheuveltje of een kleine hoogte in het landschap. In lagergelegen gebieden vaak ook een gebiedje dat wat hoger ligt dan de omgeving. Door inklinking of afgraving kan die hoogte zijn verdwenen en werd het dus de ‘Ouwe Pol’. In die zin dat de pol er niet meer was.
Overigens is de Ouwe Pol niet de enige pol in de gemeente. Als straatnaam bestaat de Polstraat. Die naam is afgeleid van Janus z’n Pol. Dat was een stuk weiland op de hoek van de Molenstraat met de Talmastraat. Dat lag ook wat hoger en werd daarom al in de jaren 1920 bebouwd door de Woningbouwvereniging Het nut der gemeente. De Talmastraat heette aanvankelijk ook Janus Polstraat.
Verder is het buurtje aan het begin van de Veenestraat in de volksmond ook bekend als de Pol. Een naam die in het vergeetboek is geraakt. Al verwijst de straatnaam De Kleine Pol in principe ook nog naar de aanwezigheid van een hoogte. Niet voor niets werd deze locatie in 1901 gekozen voor de bouw van de stoomzuivelfabriek De Kleine Pol. Al roept het woord ‘kleine’ dan weer vraagtekens op. Wellicht was dat ter onderscheiding van de grotere Pol aan de Veenestraat.
Alle rechten voorbehouden | CENTRUM VOOR ERFGOED EN CULTUUR