Blogopmaak

De Oude Pol

Onlangs kwam de vraag waar de naam De Ouwe Pol vandaan komt en ook of er dan ergens een Nieuwe Pol is. Een begrijpelijke en interessante vraag, Alleen wel een vraag waar niet met 100% zekerheid een goed antwoord op is te geven. Maar er is wel wat over te vertellen.

Waar de Oude Pol ligt, is niet op kaarten vastgelegd zoals dat soms met andere benamingen het geval is. In zijn algemeenheid wordt de plaats waar de drie dijken samen komen, als de locatie gezien. Die drie dijken zijn de Veldendijk (het oude dijkje langs het Eemmeer), de Westdijk en de Eemdijk. Het ‘oude’ in de naam veronderstelt inderdaad dat er ook een nieuwere pol zou zijn. Maar het woord ‘oud’ hoeft niet altijd met ouderdom te maken te hebben. Het kan ook aangeven dat iets voormalig is, dat het nu niet meer bestaat. Dus dat er vroeger wel een pol was, maar nu niet meer.

In dat verband is het van belang te weten wat een ‘pol’ is. In het algemeen is dat te zien als een zandheuveltje of een kleine hoogte in het landschap. In lagergelegen gebieden vaak ook een gebiedje dat wat hoger ligt dan de omgeving. Door inklinking of afgraving kan die hoogte zijn verdwenen en werd het dus de ‘Ouwe Pol’. In die zin dat de pol er niet meer was.

Overigens is de Ouwe Pol niet de enige pol in de gemeente. Als straatnaam bestaat de Polstraat. Die naam is afgeleid van Janus z’n Pol. Dat was een stuk weiland op de hoek van de Molenstraat met de Talmastraat. Dat lag ook wat hoger en werd daarom al in de jaren 1920 bebouwd door de Woningbouwvereniging Het nut der gemeente. De Talmastraat heette aanvankelijk ook Janus Polstraat.

Verder is het buurtje aan het begin van de Veenestraat in de volksmond ook bekend als de Pol. Een naam die in het vergeetboek is geraakt. Al verwijst de straatnaam De Kleine Pol in principe ook nog naar de aanwezigheid van een hoogte. Niet voor niets werd deze locatie in 1901 gekozen voor de bouw van de stoomzuivelfabriek De Kleine Pol. Al roept het woord ‘kleine’ dan weer vraagtekens op. Wellicht was dat ter onderscheiding van de grotere Pol aan de Veenestraat.

Een mogelijke verklaring voor de naam kan ook zijn dat het vanuit zee gezien een zogenaamd landmerk was. Zoals bijvoorbeeld ook de Ouwe Bocht, de Hârdegheid, de Mullem of ’t Vlaok. Feit is wel dat het vanuit zee een herkenningspunt was.

Arie ter Beek • 27 juli 2021

Overige artikelen

door Arie ter Beek 19 februari 2025
De sluis in de Eemdijk
door Arie ter Beek 29 januari 2025
Het Kolkplein na de demping van een deel van de kolk
door Arie ter Beek 22 oktober 2024
De botter BU 55 in de Oude Haven
door Arie ter Beek 9 oktober 2024
De Bonte Poort op een schilderij van H.W. Nieuwboer
door Arie ter Beek 31 juli 2024
De ingang in de jaren 1930
door Arie ter Beek 4 juni 2024
Kraoizeuken in Eigen Volk
door Arie ter Beek 24 april 2024
Titelpagina Van Bunschoten family
door Arie ter Beek 12 maart 2024
Defile van de afdeling in 1928 in Den Haag
door Arie ter Beek 9 januari 2024
Wat is Eemsnoer en de Canon van de Eem
door Jaap Groeneveld 9 januari 2024
Eembrugge op een kaart van rond 1750
Meer berichten
Share by: