Onlangs kwam er een vraag over het verloop van de weg in Eemdijk. Met name of de weg ten noorden van de bebouwde kom vroeger tegen de dijk aan heeft gelegen. Die vraag is niet zo moeilijk te beantwoorden. Oude topografische kaarten en luchtfoto’s, laten zien dat de weg vrijwel overal de dijk volgt. Het antwoord is dus bevestigend.
Maar er is veel meer over vertellen. In de eerste plaats is het vreemd dat de weg bijna overal onderaan de dijk ligt en niet er bovenop. Op andere plaatsen is het heel gebruikelijk dat de weg op de kruin van de dijk ligt. Op zich ook logisch want een weg onderaan de dijk heeft altijd last van regenwater dat uit de dijk loopt waardoor het een modderige situatie wordt. Al kan dat op de kruin van de dijk ook het geval zijn als er onvoldoende verharding is aangebracht. De situatie op de Oostdijk voordat daar midden jaren 1980 een fietspad werd aangelegd, is daar een voorbeeld van.
De vraag betrof met name net gedeelte ten noorden van de bebouwde kom van Eemdijk. Dat is net voor de afslag naar de Maatweg. Het valt op dat de dijk daar een flinke bocht maakt. Dat is te verklaren doordat daar in onheuglijke jaren, in ieder geval al voor 1666 een doorbraak heeft plaatsgevonden. Op die plaats ontstond een waai. Omdat het moeilijk was op die plaats de dijk te herstellen, werd hij er voor het gemak omheen gelegd. Dat is op meer plaatsen het geval. De betreffende waai is in de loop van de tijd dichtgegroeid of dichtgegooid tot deze rond ongeveer 1910 helemaal weg was. In die tijd is aan de oude oever van de waai nog de melkfabriek ‘Eemdijk’ in bedrijf geweest.
Bij de ruilverkaveling in de jaren 1950 is de weg door Eemdijk verbeterd. Niet door de bestaande weg op te knappen, maar door op veel plaatsen een nieuwe weg aan te leggen. De ligging van die weg is gemakkelijk te herkennen aan het rechte verloop. Het betekende dat een aantal panden met de voorgevel een stuk van de weg af kwamen te liggen. In een enkel geval was het zelfs zo dat de achterkant van een boerderij ineens vooraan de weg lag. Dat heeft lange tijd gezorgd voor een ‘rommelig’ aanzien van Eemdijk. Niet alleen aan de noordkant van Eemdijk werd de weg rechtgetrokken, ook aan de zuidkant vond dat plaats. Voor wie er oog voor heeft, is het historische verloop van de weg redelijk te volgen.
Alle rechten voorbehouden | CENTRUM VOOR ERFGOED EN CULTUUR